Давно уже Ярек Сметана выступает с другими партнерами, и, говорят, по Европе он настоящая звезда, но мне как-то милее ранние его записи в группе «Экстра Бол», настоящая музыка молодых, заковыристая и замороченная – чем они хуже Махавишну! – и даже в аннотации к пластинке сделан довольно подробный разбор всех пьес, почитайте – может быть, просветитесь, а послушать рекомендую вторую тему, заодно прикиньте, какой там размер, а ведь в основе – польский народный танец. И, если кому интересно, то пианист Владислав Сендецкий через несколько лет организует свой, очень достойный проект, под названием Sun Ship – А.К

Side A

1.NARODZINY Birthday

2.TANIEC MARYNY Maryna’s Dance

3.BEZ POWROTU Without Return

4.PODROŻ W GÓRY A Journay to the Mountains

Side B

1.SIÓDEMKA The seven

2.SZCZĘŚLIWY NIESZCZĘŚLIWIEC The Lucky Unlucky Mań

3.BLUES FOR EYERYBODY

4.HENGELO, ALMELO, DEVENTER

Kompozycje i aranżacje

J. Śmietana, W. Sendecki

Jarosław Śmietana

· guitar, leader

Władysław Sendecki

· el. piano, piano, synthetizer

Andrzej Olejniczak

· tenor-saxophone, soprano-saxofone

Jan Cichy

· bass

Benedykt Radecki

· percussion

EXTRA BALL należy do odkryć jazzowych ostatnich lat. Jego młodzi członkowie pój a wiali się na polskiej scenie jazzowej jeszcze jako pólamatorzy, jednak jako prawdziwy start grupa podać może festiwal ,,Jazz nad Odrą” w 1974 roku. W tym najpoważniejszym polskim konkursie jazzowym ,,Extra Bali” zyskał drugą, zaś rok później pierwszą nagrodę. Także poszczególni muzycy tworzący zespół szczycą się zwycięstwami we wrocławskim konkursie : Jan Cichy w roku 1974, Jarosław Śmietana w 1974 i 1975, Władysław Sendecki w 1975 zaś Andrzej Olejniczafc w 1976 roku. Koncerty zespołu spotkały się z gorącym przyjęciem krytyki, stwierdzającej iż: ,.To jedyna nasza grupa, która może stanąć śmiało za zespołem Namysłowskiego” (JAZZ nr 5/1976).. Opinie fachowców zbieżne są tu z upodobaniami słuchaczy, bowiem ,,Extra Bali” zdobył ostatnio olbrzymią popularność.

Pierwsza płyta ,,Extra Ballu” zawiera osiem kompozycji Śmietany i Sendeckiego. Każdy z nagranych tematów zwraca uwagę na inne walory zespołu i tworzących go muzyków.

Tytułowe _f,Narodziny” są bodaj najdoskonalsze pod względem kompozycyjnym. Liryczny ton saksofonu sopranowego ..maluje” tu temat, gitara leadera zespołu Śmietany organizuje zaś utwór harmoniczni o i rytmicznie. Kompozycja w środkowej części zawiera śliczny cytat śląskiej melodii ludowej, wtopiony integralnie w całość...

,,Taniec Mdryny” również przypomina, że słuchamy polskiego jazzu. Egzotycznie i swojsko brzmiący kujawiak o metrum 11/8 świadczy, iż nie tylko w folklorze bałkańskim (Ellis!) jazz współczesny znaleźć może inspiracje.

Inaczej w „Bez powrotu”. Tu zespół pokazuje, jak głęboko tkwi w jazzowej tradycji. Klasycznie skonstruowany temat wskazuje, że muzyka Parkera być może i dla współczesnych młodych jazzmanów źródłem artystycznego przeżycia. Zwracam tu uwagę na tenorzystę Olejniczaka, który także w partiach solowych inspiruje partnerów do tworzenia zespołowego.

.,Podróż w góry” — najpopularniejszy bodaj temat w dotychczasowym dorobku ,,Extra Ballu” — po lirycznym wstępie przedstawia zespół w dynamicznym jazz-rocku. Tą właśnie muzyką zyskał ,.E-B” najwięcej entuzjastów, zwłaszcza wśród wielbicieli ,,Return to forever”...

,, Siódemka” należy również do wcześniejszych osiągnięć grupy (prezentowana by ta jeszcze podczas konkursu „Jazz nad Odrą”), Zwraca w niej uwagę ,,hendersonowskie” brzmienie tenoru a przede wszystkim wirtuozowskie solo a capella elektrycznego fortepianu, zakończone pięknym, lirycznym motywem.

„Szczęśliwy nieszczęśliwiec”, zamknięty klamrą radosnych dźwięków natury — jest znów próbką talentu Sendeckiego, tym razem posługującego się moogiem.

,,Blues for everybody” znów przenosi nas do tradycji. Bez ograniczeń czasowych i aranżacyjnych W. Sendecki (tym razem na klasycznym fortepianie) oraz J, Śmietana dają popis swobodnej, radosnej improwizacji. Nie tylko ze względu na zestaw instrumentów lecz i wirtuozerię muzyków nagranie przywodzi skojarzenie z duetem J. Pass — O. Peterson. Temat „Hengelo Almeto Deventer” kończy płytę — i choć trzeba w nim podkreślić partie solowe J. Śmietany i J, Cichego, to jest to przede wszystkim popis grania zespołowego.

Być może słuchacz znający ,,Extra Ball” z koncertów zdziwi się tak wielką rozmaitością nagranych tu utworów. Niechże jednak słuchając ich wyłowi z tej pierwszej płyty zespołu, płyty podsumowującej dotychczasowy jego dorobek, cechy osobiste i niepowtarzalne. Przy całej bowiem odmienności nagranych tu jazzowych miniatur — jest to jednolicie i konsekwentnie muzyka ,,Extra Ballu”.

Jan Poprawa

EXTRA BALL is a recent discovery in the field of Polish jazz. Although its young members used to appear as still half-amateurs, the group started off only at the festival ,,Jazz on the Oder-River” in 1974. At this most important Polish jazz competition the ,,Extra Ball” won the second and a year later first prize. Also the musicians who mąkę it up won awards at that same Wrocław competition; Jan Cichy in 1974, Jarosław Śmietana in 1974 and 1975, Władysław Sendecki in 1975, and Andrzej Olejniczak in 1976. Their concerts were received very warmly by the critics, one of whom wrote: “This is the only group in this country which can rank j ust behind the Namysłowski group” (JAZZ, No 5/1976). These opinions of the critics have coincided with the feelings of the audiences with whom the “Extra Bali” have become recently very popular. Their first record includes eight pieces by J; Śmietana and W. Sendecki. Each ot¹ the recorded themes attracts attention to some qualities of the group and of its particular member’s. The title piece “Birthday” is probably the most perfect as regards the composition. A lyrical tonę of the saxophone is “painting” here the theme, while the guitar of the group’s leader, J. Śmietana, organizes the piece harmonically and rhythmically. In its middle section the piece includes a beautiful quotation of a Silesian folk-song which fuses into the whole...

“Maryna’s Dance” reminds us that this is Polish jazz. And the both exotic and familiar sounding kujawiak of the 11/8 metre indicates that a contemporary jazz can draw its inspiration not only from the Bałkan folklore (Ellis!).

In “Without Return”, on the other hand. the Group shows us how deeply it is rooted in the jazz tradition. The classically constructed theme indicates that Parker’s musie remains to the young jazzmen still most attractive. Of special interest here is the tenorist, A. Olejniczak, who in solo parts, too, in-spires his partners to a group creation. “A Journey to the Mountains” — probably the most popular of their themes so far — presents the group, after a lyrical introduction, in a dynamic jazz-rock. It was just this music which won the “E-B” most enthusiastic fans, especially among the devotees of “Return to forever”...

“The Seven” also belongs to the Group’s earlier achievements (it was played a t the “Jazz on the Oder-River” competition). One can notice in it a “Hendersonian” tonę of the tenor and, above all, admire a virtuoso solo a capella of the electric piano, concluded by a beautiful, lyrical motive. “The Lucky Unlucky-Man” framed by joyful sounds of naturę, gives us a sample of W. Sendecki’s talent. “Blues for Everybody” takes us back again into the past. Without limitations of time and arrangement, W. Sendecki (this time playing the classical piano) and J. Śmietana arę enjoying a free and joyous improvisation, Both the Instruments used in it and the virtuosity of the performers arę reminiscent of the J. Pass — O. Peterson duet.

The theme “Hengelo Almelo Deventer” concludes the record and although one must stress in it. the solo parts of J. Śmietana and J. Cichy, one cannpt fail to admire the accomplished cóllective playing as-well. One may

be surprised at the diversity of numbers on this record. — a summary of the Group’s output so far — and yet this is, throughout and most consistently, the music of “Extra Bali”.

Transl. L. Wiewlórkowski