Даже в совершенно консервативной и "официaльной" польской эстраде всегда есть нечто такое, что делает ее какой-то особенно душевной и интимной - видимо, это свойства национального характера, знаменитый польский гонор всегда идет рядом в нежной польской лиричностью, и в музыке это особенно ярко проявляется. Ну и, конечно, Мария Котербска - певица далеко не рядовая. Родилась она аж в 1924 году, и с конца пятидесятых полвека провела на эстрадных вершинах. Правда, дискография у нее более чем скромная - шесть пластинок, перед вами четdертая, выпущенная в 1971 году, но зато у нее много наград, одна из которых - "Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski", т.е. "Офицерский крест Ордена Возрождения Польши", получена ею в 1999 году.
А песню, которую я здесь приготовил, написал ее сын, известный композитор и актер, ныне проживающий в Австрии, Роман Франкл. - А.К.

O TAK W POLSKĘ IŚĆ • Off to Somewhere in Poland
(Rossar - A. Bianusz)
CARMENCITA LA GITANA
(mel. lud. - J. L. Kern)
DZIŚ NIE WIEM KTO TO JEST • Today l Don't Know Who He Is
(R. Orłów - A. Bianusz)
JESTEŚ TU • You Are Here
(A. Ostrowski - A. Bianusz)
GDZIE JEST TA NASZA MIŁOŚĆ • Where Is Our Love?
(R. Orłów - A. Bianusz)
JAK BYĆ KOCHANĄ • How to be Loved
(C. Majewski - W, Brzozowicz)
BRZYDULA l RUDZIELEC • An Ugly Red-Head
(J. Harald - K. Wnukowska)
STARY MOTYW • An Old Motif
(R. Frankl - A. Markowa)
ŻYCIE SIĘ ZDARZA TYLKO RAZ • Life Happens Only Once
(M. Sart - J Zalewski)
O ŚPIJCIE ŻOŁNIERZE • Sleep, Soldiers
(M. Skurosz)
DESZCZ • The Rain
(J. Przybora)
POWRACAJĄCA MELODYJKA • Returning Tune
(H. Klejne - A. Bianusz)

MARIA KOTERBSKA było pierwszq po wojnie polskq piosenkarka, która potrafiła podnieść piosenkę do godności sztuki. Śpiewa do dziś, chciałoby się powiedzieć, że coraz lepiej, o przecież zawsze śpiewała dobrze. Wśród naszych piosenkarzy zajmuje pozycję wyjqtko-wq i szczególnq. Poczqws*y od debiutu, który odbył się w noc sylwestrowq 1949/50 w Katowicach, znajduje się w ścisłej czołówce najpopularniejszych gwiazd polskiej estrady. W okresie rozkwitu pieśni masowej ona jedna śpiewała o miłości, o wiośnie i o bzach. Prawie w każdy niedzielny wieczór radiosłuchacze w całym kraju szukali na skali radioodbiorników Katowic, aby w audycji „Melodie świata" usłyszeć K o t e r b s k q. Jej piosenki z tamtych lat były przebojami, które nuciła cala Polska. „Brzydula i rudzielec" zyskała sobie nie tylko ogromnq popularność ale i sympatię wykonawczyni. Ulubiona piosenkarka śpiewa jq do dziś z dużym powodzeniem na rozmaitych imprezach. Przypomniała ja także no naszej płycie z nadziejq, że ucieszy tych, którzy z piosenkami z tamtego okresu wiqżq swoje wspomnienia.
Dla sympatyków kabaretu „Wagabunda", którego przez dziesięć lat była pierwszq gwiazdq. nograla trzy wartościowe piosenki pochodzqce z programów tego sympatycznego teatrzyku: „Carmencita", „Deszcz" i „Jesteś tu".
Wśród piosenek, nagranych na tej płycie, jest kilka wyróżnionych i nagrodzonych na festiwalach i konkursach. „Jak być kochanq" - wyróżniona w Opolu 70, „O śpijcie żołnierze" -II nagroda na konkursie na piosenkę zaangażowang, „Życie się zdarza tylko raz" - radiowa piosenka miesiqca. Można do nich zaliczyć przebój ostatnich lat, który publiczność w całym kraju wyróżnia rzęsistymi oklaskami, domagajqc się bisów to - „O tak w Polskę iść". Wszystkie wymienione piosenki jak i pozostałe zapewne będq miafy duże powodzenie. MARIA KOTERBSKA śpiewa je bardzo swobodnie, bezpośrednio i prawdziwie, gdy trzeba -potrafi zagwizdać („Powracajqca melodyjka") prawdziwie podać parlando, przejść do szeptu albo brawurowo uwypuklić walory rytmiczne piosenki. Muzykalność lqczy z sugestywnym przekazywaniem tekstu. Interesuje się szczególnie tekstami poetyckimi. Piszq dla niej: Bia-nusz, Kern, Młynarski, Osiecka, Przybora i inni.
Dużym wydarzeniem w jej karierze artystycznej był recital, z którym wystqpiła w Warszawie w 1967 roku. W czasie tego niezapomnianego wieczoru, który prowadził Krzysztof Teodor Toeplitz, MARIA KOTERBSKA znakomicie śpewala najpopularniejsze piosenki ze swego olbrzymiego repertuaru. Od pierwszego przeboju „Brzydula i rudzielec" aż po „O tak w Polskę iść".
Recital podobnie jak i poprzedni jej longplay zatytułowane były „Nie mówmy, że to miłość" i spotkały się z dużym zainteresowaniem publiczności i krytyki. Od nagrania poprzedniego longplaya upłynęło kilka lat. W tym czasie MARIA KOTERBSKA występowała w programie „50 lat polskiej piosenki", który oglqdali widzowie Zwiqzku Ra dzieckiego, USA i Kanady, odbyła tournee po Anglii i Francji.
Dla polskiej publiczności, obok aktualnych piosenek śpiewa na rozmaitych imprezach wiq-zankę dawnych przebojów. Sluchajqc tych piosenek, o misternie powiqzanych przez Wojciecha Młynarskiego w jednq całość, wie się, że chociaż mijajq lota, zmienia się moda i niejeden przebój dawno już zgasł, to jej piosenki niby korale na nitkę wspomnień nawleka czas.
BOGDAN OKULSKi

MARIA KOTERBSKA was the first Polish singer after the war to give the popular song the rank of art. She still sings and one feels she is singing better all the time although she has always sung well. She occupies a very special place among Polish popular singers. From the moment when she made her debut in Katowice on New Year's evening 1949 she has been one of the most popular renderers of Polish songs.
In the times when committed songs were favored and launched, she was the only one to sing about love, spring and flowers. Every Sunday evening radio listeners all over the country tuned in to the Katowice broadcasting station to listen to Koterbska singing in "Melodies of the World".
Her songs in those times were hits sung throughout the country. "Ugly Red-head" was not only very popular but also one of the songs the artist herself has always liked best. She still sings it today and it is included on this record for those who have happy memories of those times.
For those who liked the "Vagabond" cabaret, in which she was the first star for 10 years, she has recorded three very good songs presented earlier in its programmes, namely "Carmensita", "The Rain" and "You are here". The songs presented on this record include several which have won awards at various festivals and contests. "How to be Loved" was a prize winner at the Festival in Opole in 1970, "Sleep, Soldiers" - won the second award at the contest for committed songs, "Life Happens Only Once" was a Polish Radio song of the month. Also the recent hit "Off to Somewhere in Poland" should be mentioned here as it is particularly popular and always applauded with cries of encore by the audiences. All the songs on this record will surely please everyone.
MARIA KOTERBSKA sings them in a very natural way, without effort, achieving authentic sincerity. She can whistle. ("Returning Tune"),
render the text in parlando or a whisper or bring out rhythmical values of her songs with dash. She combines musicality with a most suggestive rendering of lyrics. She favours poetical texts. They are written for her by Bianusz, Kern, Mlynarski, Osiecka, and Przybora.
One of the highlights of her artistic career was her recital in Warsaw in 1967. During that unforgettable evening, compared by Krzysztof Teodor Toeplitz, she gave a brilliant account of her most popular songs from her enormous repertoire beginning with "Ugly Red-head and ending with "Off to Somewhere in Poland".
The recital, like the LP that preceded it, was entitled "Don't Say its Love". They were both received with great interest by audiences and critics.
It is several years since she made her last LP. During that time MARIA KOTERBSKA has been appearing in the programme "50 Years of Polish Song" with she toured the Soviet Union, the United States and Canada, England and France.
For Polish audiences apart from new songs she sings medleys of old hits at various concerts. Listening to those songs, the programme of which has been so beautifully arranged by Wojciech Mlynarski, one knows that though the years pass, fashions change and many a hit has long been forgotten, her songs are like beads made by time threading memories into a necklace.
BOCDAN OKULSKI